Sfinks słowiański i mumia polska

Zamieszczony w tej ksiazce zbiór studiów poswiecony jest rodzacej sie w XIX wieku polskiej tozsamosci narodowej i dwóm jej waznym komponentom: utopii slowianskiej i idei narodowej. Powrót do korzeni, czyli odkrycie dziedzictwa praslowianskiego, udowadniajacego starozytnosc narodu polskiego, sankcjonowalo prawo do zajmowanego terytorium. Dziedzictwo historyczne otrzymywalo w ramach utopii slowianskiej rekojmie moralna w postaci najlepszych narodowych cech, takich jak, w czasach pokoju: lagodnosc, gospodarnosc, goscinnosc, a w czasach wojny: walecznosc, przywiazanie do rodu, klanu czy wspólnoty.
Przede wszystkim jednak slowianskosc determinowala ksztalt przyszlosci. W polaczeniu z mesjanizmem gwarantowala bowiem niezwykla role polskiemu narodowi, którego przeznaczeniem mialo byc przywództwo w swiecie i zbawienie, jak wtedy mówiono, "zepsutej i zdemoralizowanej Europy". Slowianskosc traktowano przeciez nie tylko jako repozytorium mitów czy legend, lecz takze jako rezerwuar poteznej mocy, majacej odrodzic naród oslabiony na skutek upadku cnót szlacheckich i elekcyjnych rzadów, odpowiedzialnych za katastrofe panstwa.