Metafory pamięci

Nasze czasy, jak okreslil je Pierre Nora, jeden z proroków zwrotu pamieciowego w kulturze, historii i nauce, to "czas pamieci". Ale juz blisko 150 lat temu Julian Ursyn Niemcewicz zapisal mysl niemal identyczna: "Zyjemy w czasie pamietników". Niniejszy tom próbuje zrelacjonowac obecnosc kwestii pamieciowych w dziewietnastowiecznej swiadomosci, celowo wszakze - jesli nie liczyc drobnych wyjatków - rezygnujac z tych obszarów, na których te odniesienia sa najlatwiejsze do zdiagnozowania, tzn.
w literaturze pieknej i pamietnikarstwie. Tytulowe "metafory", inspirowane pracami historyka psychologii Douwe Draaismy, to swoiste szkla, przez jakie ogladano pamiec - fenomen kazdemu tak bliski, a zarazem niejasny, iz zwykle trzeba uzywac sposobów nie wprost, by lepiej go uchwycic. Przykladami takich metafor sa woskowa pieczec, ksiega, ogród, kalendarz, labirynt, moneta albo medal, wystawa pamiatek, mogila, wiezienie, podróz, dagerotyp; metaforyki nie unikaja tez traktaty medyczne i neurologiczne.
Szczególnym sposobem konceptualizacji pamieci byly rozwijane wówczas teorie mnemotechniczne, którym poswiecona zostala osobna czesc. Ksiazka zawiera równiez dokonane przez autora antologii przeklady tekstów (w calosci badz we fragmentach), pozwalajace przedstawic problematyke pamieci w nieco szerszym kontekscie.